AUTOR: El-Izz Abdulaziz ibn Abdusselam es-Sulemi
PRIJEVOD, OBRADA I KOMENTAR: Jusuf Džafić
UVOD I 1. VID
U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog.
Allahu moj, blagosiljaj našeg prvaka Muhammeda i njegovu porodicu, poselami ih, pomozi im, olakšaj i upotpuni blagodati.
Hvala Allahu, Gospodaru svjetova. Neka je salavat na Muhammeda, vođu cijelog čovječanstva, pečata vjerovjesnika, na njegovu porodicu i sve njegove ashabe.
Kazao je Uzvišeni Allah: Tebi Allah objavljuje Knjigu i mudrost i uči te onome što nisi znao; velika je Allahova blagodat prema tebi!1
Neke od tih poslanika odlikovali smo više nego druge. S nekima od njih je Allah govorio, a neke je za više stupnjeva izdigao.2
Prva odlikovanost se jasno ogleda u preferenciji (davanju prednosti nad drugima), a druga u udvostručavanju preferencije kroz stepene. Uzvišeni Allah je odlikovao našeg Poslanika, s.a.v.s. kroz više vidova.
1. Prvi od tih vidova jeste njegova vlast nad svim ljudima. Rekao je Muhammed, s.a.v.s: Ja sam vođa Ademovih sinova, i to nije hvalisanje.3 Vođa je osoba koja se ističe visokim svojstvima i odličnim ponašanjem (ahlakom). To upućuje da je on najbolji među njima na oba svijeta – na dunjaluku, jer se ističe veličanstvenim ahlakom, a na ahiretu, pošto nagrada proizlizazi iz ahlaka i svojstava. Dakle, ako se ističe nad njima na dunjaluku vrlinama i svojstvima, onda se ističe nad njima na ahiretu položajima i stupnjevima.
Doista je Muhammed, s.a.v.s. kazao Ja sam vođa Ademovih sinova, i to nije hvalisanje, kako bi njegov ummet (narod) pojmio njegov položaj kod Gospodara, Silnog i Uzvišenog. S obzirom da spomen sopstvenih vrlina uglavnom predstavlja samohvalisanje, Muhammed, s.a.v.s., je htio da sasiječe uobrazbu uobraženih neznalica kako je dotično spomenuto iz samohvalisanja, pa je rekao: I to nije hvalisanje.
OBRADA I KOMENTAR:
En-Nisa, 113. Ovo je samo krajnji dio ajeta.
2 El-Bekare, 253. U pitanju je samo početni dio ajeta.
3 Radi se samo o djelu hadisa. Hadis je sahih (vjerodostojan). U različitim inačicama dotični hadis, tačnije dotični rijek, prenose sljedeći ashabi: Ebu Seid el-Hudri, Abdullah ibn Selam, Abdullah ibn Mesud, Abdullah ibn Abbas, Džabir ibn Abdullah, Aiša, Ebu Bekr Siddik, Enes ibn Malik, Talha ibn Ubejdullah, Huzejfe ibn Jeman, Ebu Hurejre, Ubejj ibn Ka'b, Ubade ibn Samit, Hasan, Vasila ibn Eska’, Abdullah ibn E'aver. Sljedeći muhaddisi su zabilježili verzije dotičnog hadisa od spomenutih ashaba: Tirmizi u Sunenu (Et-Tirmizi, El-Džami’ es-sahih sunen, Dar El-Ihja’ et-turas el-arebijj, Bejrut, br. 2434, 3148, 3615); Hakim u Mustedreku (El-Hakim, El-Mustedrek ala Sahihajn, Dar El-Kutub el-ilmijje, Bejrut, 1990, br. 82, 4189, 4311, 4625- 4627, 5616, 8712); Nesai u Es-Sunen el-kubra (En-Nesai, Es-Sunen el-kubra, Muessese Er-Risale, Bejrut, 1991, br. 11222); Ebu Nuajm u Musnedu (Ebu Nuajm, El-Musned el-mustahredž, Dar El-Kutub el-ilmijje, Bejrut, 1996, br. 483, 484); Hilje el-evlija’ (Ebu Nuajm, Hilje el-evlija’ ve tabekat el-esfija’, Es-Seade, Kairo, 1974, sv. 1, str. 63, sv. 4, str. 294-295, 394); Ibn Ebu Šejbe u Musannefu (Muhammed ibn Ebu Šejbe, El-Musannef, Mektebe Er-Rušd, Rijad, 1988/89, br. 31640, 31674, 31676, 31728, 31949, 32486, 35849, 35984, 36902, 37401); Taberani u El-Mu'džem el-kebir (Et-Taberani, El-Mu'džem el-kebir, Mektebe El-Ulum ve el-hikem, Mosul, 1983, br. 2750, 10278, 19122, 19192), El-Mu'džem el-evsat (Et-Taberani, El-Mu'džem el-evsat, Dar El-Haremejn, Kairo, 1994/95, br. 1058, 1468, 5082); Bejheki u Es-Sunen el-kubra (El-Bejheki, Es-Sunen el-kubra, Dar El-Kutub el-ilmijje, Bejrut, 2003, br. 17713), Delail en-nubuvve (El-Bejheki, Delail en-nubuvve, www.alsunnah.com, br. 91, 2222-2224, 2226, 2229, 2231, 2233, 2236; Ibid., Dar El-Kutub el-ilmijje, Bejrut, 1988, ibid.), Šu'b el-iman (El-Bejheki, Šu'b el-iman, Mektebe Er-Rušd, Rijad, 2003, br. 1327, 1406-1409), El-Esma’ ve es-sifat (El-Bejheki, El-Esma’ ve es-sifat, Mektebe Es-Suvadi, Džidda, 1993, br. 33, 685); Ebu Davud u Sunenu (Ebu Davud, Es-Sunen, El-Mektebe El-Asrijje, Bejrut, br. 4673); Ibn Madždže u Sunenu (Ibn Madždže, Es-Sunen, Dar Er-Risale el-alemijje, Bejrut, br. 4308); Darimi u Sunenu (Ed-Darimi, Es-Sunen, Dar El-Mugni, Rijad, 2000, br. 49, 53), Er-Redd ala el-Džehmijje (Ed-Darimi, Er-Redd ala el-Džehmijje, Dar Ibn el-Esir, Kuvajt, 1995, br. 184; Ibn Hibban u Sahihu (Ibn Hibban, Es-Sahih, Muessese Er-Risale, Bejrut, 1993, br. 6242, 6465, 6475, 6476, 6478); Buhari u Sahihu (El-Buhari, El-Džami’ el-musned es-sahih el-muhtesar min umur Resulallah, s.a.v.s., ve sunenihi ve ejjamihi, Dar Tavk en-nedžat, Bejrut, 2001, br. 3340, 4712); Muslim u Sahihu (Muslim, El-Džami’ es-sahih, Dar El-Džil, Bejrut, br. 501, 502, 6079); Mervezi u Musnedu Ebu Bekra (Ebu Bekr el-Mervezi, Musned Ebu Bekr, Mekteb El-Islamijj, Bejrut, br. 15); Ebu Davud Tajalisi u Musnedu (Ebu Davud et-Tajalisi, El-Musned, Dar Hedžer, Kairo, 1999, br. 2834); Ebu Avane u Mustahredžu (Ebu Avane, El-Mustahredž, Dar El-Ma'rife, Bejrut, 1998, br. 437-440, 443); Ebu Ja'la u Musnedu (Ebu Ja'la, El-Musned, Dar El-Me'mun li et-turas, Damask, 1984, br. 56, 2328, 4305, 7493), Mu'džemu (Ebu Ja'la, El-Mu'džem, Idare El-Ulum el-eserijje, Fejsalabad, 1987, br. 160); Ahmed u Musnedu (Ahmed ibn Hanbel, El-Musned, Muessese Er-Risale, Bejrut, 2001, br. 15, 2546, 2692, 2693, 6885, 9623, 10972, 10987, 21249, 23295-23298), Fedail es-sahabe (Ahmed ibn Hanbel, Fedail es-sahabe, Muessese Er-Risale, Bejrut, 1983, br. 599); Ibn Ebu Asim u Kitab es-sunne (Ibn Ebu Asim, Kitab es-sunne, El-Mekteb El-Islamijj, Bejrut,1980, br. 751, 787, 793, 811, 812), El-Ahad ve el-mesani (Ibn Ebu Asim, El-Ahad ve el-mesani, Dar Er-Raje, Rijad, 1991, br. 1215); Ibn Mubarek u Musnedu (Abdullah ibn el-Mubarek, El-Musned, Mektebe el-Mearif, Rijad, 1987, br. 101); Ishak ibn Rahevejh u Musnedu (Ishak ibn Rahevejh, El-Musned, Mektebe El-Iman, Medina,1991, br. 184); Bezzar u Musnedu (El-Bezzar, El-Musned, Mektebe El-Ulum ve el-hikem, Mosul, 1988-2009, br. 76, 2858, 6413, 6523); Haris u Musnedu (El-Haris, Bugje el-bahis an zevaid Musned el-Haris li El-Hejsemi, Merkez hidme es-sunne ve es-sire en-nebevijje, Medina, 1992, br. 931-933); Abdurrezzak u Musannefu (Abdurrezzak ibn Humam es-Sanani, El-Musannef, El-Mekteb el-islamijj, Bejrut, 1983, br. 5246), Ibn Asakir u Mu'džemu (Ibn Asakir, El-Mu'džem, Dar El-Bešair, Damask, 2000, br. 985); Ebu Tahir Muhallis u Muhallisijjatima (Ebu Tahir el-Muhallis, El-Muhallisijjat ve Edžza’ uhra, Vizare el-evkaf ve eš-šuun el-islamijje li Devle Katar, Doha, 2008, br. 128, 1094, 1183, 1916, 2161, 2816); El-Lalikai u Šerhu (El-Lalikai, Šerh usul el-itikad ehl es-sunne ve el-džemaa, Dar Tajjibe, Rijad, 2003, br. 843, 1453-1456); Haraiti u Mekarim el-ahlak (El-Haraiti, Mekarim el-ahlak, Dar El-Afak el-arebijje, Kairo, br. 528-530); Serradž u Hadisu (Es-Seradž, El-Hadis, El-Faruk el-hadise, Kairo, 2004, br. 2627-2629, 2632); Kadi-l-Maristan u Mešihi (Kadi el-Maristan, El-Mešiha, Dar Alem el-fevaid, Mekka, 2001, br. 48, 131); Ruvejani u Musnedu (Er-Ruvejani, El-Musned, Muessese Kurtuba, Kairo, 1995/96, br. 1465); Ibn Mende u Imanu (Ibn Mende, El-Iman, Muessese Er-Risale, Bejrut, 1985/86, br. 877, 879-882); Hadždžadž Mervezi u Ta'zim kadr es-sala (El-Hadždžadž El-Mervezi, Ta'zim kadr es-sala, Mektebe Ed-Dar, Medina, 1986, br. 265-272); Adžurri u Šerijatu (El-Adžurri, Eš-Šeria, Dar El-Vetan, Rijad, 1999, br. 1075-1078, 1094, 1095); Ebu Bekr ibn Hallal u Sunnetu (Ebu Bekr ibn Hallal, Es-Sunne, Dar Er-Raje, Rijad, 1989, br. 235, 609); Ebu Bekr Šafija u Gajlanijjatima (Ebu Bekr Eš-Šafi’, El-Gajlanijjat, Dar Ibn el-Dževzi, Rijad, 1997, br. 7); Begavi u Šerh es-sunne (El-Begavi, Šerh es-sunne, El-Mekteb el-islamijj, Bejrut, 1983, br. 3624, 3625, 4332) i dr.
AUTOR: El-Izz Abdulaziz ibn Abdusselam es-Sulemi
PRIJEVOD, OBRADA I KOMENTAR: Jusuf Džafić